Zesta Punta
Zer da Zesta Punta?
Zesta-punta edo jai alai, bere nazioarteko izendapenean, zumezko saski konkabo batekin jokatzen den euskal pilotaren espezialitate bat da. Zumezko saskia frontoi batean aurrez aurreko pareta baten aurka pilota bat harrapatu eta jaurtitzeko erabiltzen da. Helburua da arerioak ezin izatea pilota itzuli hau lurrean bigarren aldiz jo baino lehen. Pilotak 300 km/h-ko abiadura har dezake, eta, ondorioz, kirol hau munduko azkarrenetakoa da (FIPV, 2025).
Nondik dator zesta punta eta bere historia.
Zesta-puntaren jatorria XIX. mendean dago, Saint-Pée-sur-Nivellen, Ipar Euskal Herrian. Juan de Ithurbideri egozten zaio bere asmakuntza, "Juanito el herrero" bezala ezaguna, 1857an saskiaren bertsio primitibo bat sartu zuena. Euskal migrazioarekin, bereziki Amerikara, kirolak eboluzionatu egin zuen. Argentinan, joko garbiko xistera zaharra egokitu zen sakonago egiteko, eta horrek modalitate azkarragoa eta ikusgarriagoa ekarri zuen (Gernika Jai Alai, 2025).
Materiala eta Espazioak
Materialari dagokionez saskia eta pilota beharrezkoa da zesta punta jolastu ahal izateko.
1. Saskia (xistera): Eskuz egiten da, gaztainondo-zurez, eta zumez ehunduta dago. Saskiak 62 eta 68 cm bitarteko luzera du lerro zuzenean, eta 90 eta 100 cm artekoa, kurbadura kontuan hartuta. Atxikipen-poltsaren sakonera 15 eta 16 cm artekoa da (FIPV, 2025).
2. Pilota: zuntz edo silikona moduko material gogorrez osatutako nukleoa eta larruz estalia. Pilotak 60-62 mm-ko diametroa du eta 115-130 gramoko pisua (FEP, 2025).
3. Kaskoa: Kaskoa erabiltzea derrigorrezkoa da lehiaketa guztietan (FIPV, 2025).
Espazioari dagokionez frontoia beharrezkoa da:
Frontoia: 36 edo 54 metroko luzera duten frontoietan jokatzen da, aurrealdeko, ezkerreko eta atzealdeko paretekin. Eskuineko pareta irekita dago, eta jendea babes-sare baten atzean kokatzea ahalbidetzen du (FEP, 2025).
Teknika
Teknika pilota saskiarekin jaso, muturrera irristatu eta frontisera indarrez jaurtitzean datza. Mugimenduak jarraitua izan behar du, saskian pilota gelditu gabe. Zehaztasuna, abiadura eta gorputzaren kontrola funtsezkoak dira jaurtiketak behar bezala egiteko (FIPV, 2025).
Taktika
Taktika aldatu egiten da banaka edo binaka jokatzen den. Bikote-partidetan, atzelaria kolpe luzeez arduratzen da, eta aurrelaria puntuak amaitzen saiatzen da. Funtsezkoa da aurkariaren jokaldiak aurreratzea, efektuak erabiltzea, pilotaren kokapena aldatzea eta taldekidearekin mugimenduak koordinatzea (FEP, 2025).
Erreferentzia Bibliografikoak
- Federación Española de Pelota. FEP. (2025). Cesta punta. https://acortar.link/Xcqz6i
- Federación Internacional de Pelota Vasca. FIPV. (2025). Cesta punta. https://acortar.link/g3amSx
- Gernika Jai Alai. (2025). Cesta Punta. https://acortar.link/gq5toa