Zer da Sokatira?

Sokatira-ren jokoa soka batetik tira egitean datza, kontrako taldea zure aldera eramateko. Bere jatorria antzinako ospakizunetan dago, nahiz eta sokatira noiz eta non sortu zen ez jakin. Hala ere, antzeko erritualen aztarnak aurkitu dira Birmanian, Korean eta Ginea Berriko uharteetan (Erauzkin et al., 2006).

Sokatira nazioarteko kirol bat da, non bi talde lehian aritzen diren soka baten gainean kontrako indarra aplikatuz. Bere jatorria duela 4.000 urteko egiptoar grabatuetan dago, eta gaur egun TWIFek zuzentzen du, 73 herrialde kiderekin. Lehiaketak trakzio-fase espezifikoak jarraitzen ditu, eta indar, erresistentzia eta koordinazio handia eskatzen du. Lesio ohikoenek bizkarrari, sorbaldei eta belaunei eragiten diete, eta oinetakoen marruskadura funtsezkoa da errendimendua lortzeko (Cayero et al., 2021).

Nondik dator sokatira eta bere historia.

Sokatira milaka urteko historia duen kirola da, eta bere lehen erregistroak Antzinako Egipto eta Greziatik datoz. Hainbat kulturatan praktikatu zen, hala nola Indian, Txinan eta Europan, eta Iliadan ere agertu zen. Globalki zabaldu zen, Europan bereziki errotuta, eta nazioarteko federazio bat (TWIF) izan zuen, 30 herrialde baino gehiagorekin. Sei ediziotan parte hartu zuen Joko Olinpikoetan 1900 eta 1920 artean.

Euskal Herrian, bere jatorria portuko lanekin eta gizon eta emakumeen arteko erronka espontaneoekin lotuta dago, bereziki itsasontziak arrastaka eramaten zituzten "zirgalariekin". XIX. mendeko lehen erreferentzia fidagarria, eta 1915ean, Jolastokietakoa taldea nabarmendu zen lehiaketetan. 1966an, Donostiak Espainiako Txapelketa irabazi zuen, Franco-Españolak (Erandio) irabazita. 1970ean, lehen euskal lehiaketa ofiziala Zarautzen egin zen, Erandio berriro garaile zela.

70eko hamarkadak sokatiraren profesionalizazioa ekarri zuen Euskal Herrian, teknika ingelesak ikasiz eta 1972ko nazioarteko lehen esperientziarekin. Mutrikuk, Markinak eta Artziniegak talde britainiarren aurka jokatu zuten, eta horrek hobekuntzak bultzatu zituen teknikan eta entrenamenduan. 80ko hamarkadan, Mutriku izan zen nagusi, baina gero Nuarbe lider gisa agertu zen hainbat kategoriatan.

Euskal taldeek nazioarteko arrakasta izan zuten 90eko eta 2000ko hamarkadetan, titulu ugari irabazi zituzten eta gomazko lehen Munduko Txapelketa antolatu zuten 1991n. Girizia eta Harrizkuzubi bezalako emakumezkoen taldeak ere sortu ziren. Hala ere, euskal selekzio baten onarpen ofizialik ezak 2005ean TWIFetik irtetea ekarri zuen, euskal taldeen nazioarteko lehiaketa mugatuz.

Soka: Zirkunferentzia 10-12,5 cm artekoa izan behar du, korapilorik etaheldulekurik gabe. Muturrak usta eran amaitu behar dira. Gutxienez 33,5 metro luze izango da.

Belarretarako oinetakoak: Ez dute indarturik egon behar. Zolak eta takoiak maila berean egon behar dute, eta metalezko puntak debekatuta daude. Gehienez 6,5 mm lodierako metalezko takoia onartzen da, baina maila berean egon behar du.

Goma Gainerako oinetakoak: Kirol-oinetako onartutako egile batek egindakoak izan behar dira, eta zolaren moldaketa debekatuta dago. Zola gomazkoa izan behar da, lurrari ondo heltzeko baina zoruari kalterik egin gabe.

Soka: Zirkunferentzia 10-12,5 cm artekoa izan behar du, korapilorik etaheldulekurik gabe. Muturrak usta eran amaitu behar dira. Gutxienez 33,5 metro luze izango da.

Belarretarako oinetakoak: Ez dute indarturik egon behar. Zolak eta takoiak maila berean egon behar dute, eta metalezko puntak debekatuta daude. Gehienez 6,5 mm lodierako metalezko takoia onartzen da, baina maila berean egon behar du.

Goma Gainerako oinetakoak: Kirol-oinetako onartutako egile batek egindakoak izan behar dira, eta zolaren moldaketa debekatuta dago. Zola gomazkoa izan behar da, lurrari ondo heltzeko baina zoruari kalterik egin gabe.

Ibilbideak moldagarriak dira , luzatu edo laburtu daitezke, eta ez da distantzia zehatzik aurretik ezarriko. Helburua, ahal den distantzia luzeena egitea izan daiteke.

Ibilbideen formatua aldakorra da: joanekoak, joan-etorrikoak, zirkuitu modukoak, oztopoekin edo gabe, eta erreleboekin edo gabe antolatu daitezke.

Naturan garatutako jarduerak ziurgabetasuna sortzen dute eta aukera ugari eskaintzen dituzte, neska-mutilen mugimendu gaitasuna aberastuz.

Elementuak herrestan eramateko jokoak antola daitezke (gurpilak, kaxak, koltxoiak…), gune jakin batera iritsi arte.

Burua: apur bat tolestuta eta kokotsa bularrera begira, bertara itsatsiko balitz bezala.

Besoak: soka eskuinaldera uzten denez, eskuineko besoa gorputz-enborretik hurbilen egon behar da. Hasierako posizio horretatik, estrategiaren eta lehiaketaren egoeraren arabera aldatuko da besoen posizioa. Posizioari eutsita, besoak zeharo luzatuta egongo dira, eraso-posizioan bezala.

Gorputz-enborra: atzerantz etzanda, babes-posizioan. Eraso egiterakoan, apur bat biltzen da soka gainean, besoez tira egiteko keinua errazagoa izan dadin.

Hankak: ia-ia luzatuta, sorbalden parean irekita eta oin-puntak aurrera begira babes posizioan. Eraso egiterakoan, atzera egiten dute, talde guztiak sinkronizatu beharreko kadentzia mailakatuan.