One Wall
Zer da One Wall?
One Wall pilota joko moderno bat da eta bereziki frontoi bakarra erabiltzen du jokoaren dinamika jokatzen da horma baten aurka eta jokalariak pilota bakarra erabiltzen du pilota jokatzen den eremuan horma aurrean eta atzealdean ez dago paretarik frontoian pilota bata bestearen kontra jotzen da (Coello, 2019).
Jokalariek eskuarekin edo pala batekin pilota jotzen dute eta helburua da pilota bi aldiz lurrean ukitu aurretik itzultzea edo aurkariari huts egitera behartzea joko azkarra eta dinamikoa da eta jokoaren erritmoa partidan zehar alda daiteke pilota luze edo motz bidaltzea eta kolpe azkar edo gogoetatsuak egitea (Coello, 2019).
One Wall kirolak bere oinarriak eta erraztasunak ditu eta horregatik jende askok praktikatzen du batez ere espazio mugatuetan edo gizarte inguruneetan pilota jokoaren hastapenetarako aukera egokia da eta jende gazte zein helduek parte hartu dezakete (Coello, 2019).
Historia
One Wall kirola XIX. mendeko amaieran sortu zen eta bere jatorria Irlandan eta Estatu Batuetan bilatzen da orduan eskuzko pilota jokoaren eraldaketa eta modernizazioa bilatzen zen helburuarekin kirol honek frontoi bakarra izateko sistema sinplea hartu zuen eta horrela sortu zen One Wall izeneko forma (Coello, 2019).
Hasieran Irlandan eta Estatu Batuetan zabaltzen hasi zen eta pixkanaka mundu osora zabaldu zen herrialde askotan egin ziren erakustaldiak eta txapelketak, eta gaur egun hainbat nazioetan praktikatzen da One Wall kirola bereziki Europa, Latinoamerika eta Estatu Batuetan dago errotuta (Coello, 2019).
Kirolaren historia funtsezko elementu bat da, izan ere, joko honen arrakasta horren arrazoi nagusia kirolaren sinpletasuna eta espazioen moldagarritasuna da nahiz eta hasieran nazioarteko lehiaketetan parte hartzen hasi zen kirola azken urteetan gehienbat lokal edo txikiko txapelketetan praktikatzen da (Coello, 2019).
Materiala
One Wall kirola egiteko materiala sinplea da joko honetan pilota garrantzitsua da, eta gomazko pilota erabil daiteke eskuz edo pala batekin jotzeko pilota ez da oso gogorra eta horrek kirola guztientzako egokia bihurtzen du, bai gazteentzat bai helduentzat (CIBJ, 2025).
Esku eta palak ere garrantzitsuak dira pilota jotzeko momentuan erabili ohi diren materialen artean eskularruak edo babeserako zintak erabil daitezke, baina jokalari profesionalek normalean palaren bidez jokatzen dute, eta horretarako pilota kontrolatzeko egitura eta erremate eraginkorrak behar dituzte (CIBJ, 2025).
Bestalde, kirolariek eroso eta mugimendua errazteko arropa erosoa eta oinetakoak behar dituzte kirol honen praktikatzeko oinetakoak lurraren aurka trakzio egokia izateko eta kirolarien mugikortasuna eta azkartasuna ahalbidetzeko (CIBJ, 2025).
Espazioa
One Wall jokatzen den espazioa frontoi bakar batekin osatzen da frontoiaren pareta da nagusia eta bertara pilota bidaltzen da frontoiaren tamaina aldakorra izan daiteke baina normalki espazio estandarra izango du batzuetan estaldura du, beste batzuetan ez da estaldurarik izango (CIBJ, 2025).
Kirol honek ez du bereziki bi pareta edo eremurik behar espazioaren barruan pilota bakarrik bidal daiteke eta aurkaria pilota itzultzeko bidean izango da frontoia bereziki iristeko garrantzitsua da pilota kontrolatzeko mugimendu azkarren eta erreakzio azkarren eskatzen da (CIBJ, 2025).
Frontoiek tokiko eta nazioarteko lehiaketetarako egokituta egon daitezke, eta aldi berean, hainbat toki eta ikastetxeetan praktikatzen da, hala nola parketan eta eskolako kirol-eremuan, kirolak zabaltzea eta hezkuntza sozialeko arloetan izatea ahalbidetzen du (CIBJ, 2025).
Teknika
One Wall kirolaren teknika oinarrizkoa da eta pilota jokatzen dutenek trebetasun egokia izatea beharrezkoa da lehenik eta behin, jokalariak pilota kontrolatzea eta hormara zuzen bidaltzea behar du, pilota horman jo ondoren aurkariaren mugimendua aurreikusteko (Coello, 2019).
Erremateak garrantzi handikoak dira One Wall-en eta, normaltasunez, pilota azkar eta indartsu bidaltzea saiatzen dira, baina taktika aldatu egin daiteke pilota motelekin aurkariaren mugimenduak aztertzeko eta okerrera egiteko kolpeak eta pilota noiz eta nola bidali behar den erabaki egokia izatea ezinbestekoa da (Coello, 2019).
Jokalariek beharrezkoa dute arau jakin batzuk barneratzea eta pilota zuzenean hormara botatzeko teknikak eta erremateak fin fin ikasi behar dira, baita oinarrizko kolpeak ere, hala nola txik-txak eta bolea denbora eta lekua zehazki aukeratu behar dira abilezia eta taktika ondo uztartuta egon behar dira (Coello, 2019).
Taktika
One Wall kirolean taktika oinarrizkoak baina adimenduzkoak dira pilota azkar bidaltzea eta aurkaria mugiaraztea helburu nagusia da kolpe azkarrak erabiltzen dira, baina horrez gain pilota motz eta sakon bidaltzea eta aurkariaren mugimendua aztertzea ezinbestekoak dira (Coello, 2019).
Taktika batzuk, adibidez, pilota hurbilago uztea eta horren bidez aurkaria mugiaraztea ohikoak dira beste taktika batzuetan pilota nahiko motz eta azkar bidal daiteke aurkaria errota bizkor egiteko edo aurkaria egiteko aukera bat lortzeko baina funtsezkoa da une bakoitzean estrategiak aldatzea egoeraren arabera (Coello, 2019).
Defentsan egon ohi diren jokalariek estrategia lasaiagoa edo kontzentratuagoa izan ohi dute, hau da, pilota defentsan itzultzea, eta abantaila lortzeko aukerak modu azkarrean baliatzen dituzte norberaren indarrez edo aurkaria oker egon dadin aprobetxatzen dute (Coello, 2019).
Erreferentzia Bibliografikoak
- Confederación Internacional de Juego de Pelota. CIBJ. (2025). Reglamento de "one wall". https://acortar.link/VKNoNQ</li>
- Coello, W. (2019). Fundamentos del Wallball: Técnica, táctica, juegos predeportivos, preparación física y reglamentos. CIDE Ecuador.